🗿⛲🎺💽🎥📺📻✒📝

Норуот баайа-история дьиҥ чахчытын туоһулуур араас кэм экспонаттара, оҥоһуктара буолаллар.

БОЛҔОЙУҤ❗БОЛҔОЙУҤ❗

Убаастабыллаах биир дойдулаахтарбыт,Халыҥ Хадаартан төрүттээхтэр,Чурапчы олохтоохторо, ыалдьыттара самаан сайын салаллан кэлбитинэн истиҥник эҕэрдэлиибит!

Үлэһит үтүөкэн дьоннордоох, көхтөөх ыччаттаах, герой ийэлэрдээх, өлгөм сирдэрдээх, баай Байанайдаах Хадаар нэһилиэгин баай  историятын кэрэһэлиир музей үлэтин сырдатар тэрээһиҥҥэ ыам ыйын 24 күнүгэр күнүс 14.00 чаастан Чурапчытааҕы музейга кэлэн күндү ыалдьыт буоларгытыгар ыҥырабыт.

Кэлиҥ,сылдьыҥ,ыалдьыттаан элбэҕи билэн-көрөн иҥэриниҥ.

Ежегодный региональный конкурс «Экспонат года 2017» в этом году прошел 14 апреля в Чурапчинском музее. Мероприятие проведено в рамках Года Истории в Чурапчинском улусе, 75-летия насильственного переселения Чурапчинских колхозов, при поддержке МО «Чурапчинский улус (район)» и МКУ «Чурапчинское улусное управление культуры». Конкурс прошел среди муниципальных, ведомственных, школьных, общественных, частных музеев с целью содействия укреплению связей внутри профессионального музейного сообщества, формирования новых площадок диалога, распространения успешных методов работы музеев, установления прямых контактов между музейными работниками для обмена опытом и новыми практиками. В конкурсе приняли участие 19 музеев из 4 заречных улусов, среди которых сотрудники с многолетним стажем, так и совсем молодые специалисты. Всем участникам  были вручены сертификаты об участии в конкурсе, буклеты о нашем музее и памятные книги. Победители были награждены дипломами и ценными призами. В программу мероприятия так же были включены выездные экскурсии в частную благотворительную таксидермическую выставку А.А.Попова  и в Хатылынский филиал «Музей переселенцев», посещение которых вызвало восхищение от увиденного и в той же мере глубокую скорбь от истории насильственного переселения.

Членами жюри конкурса “Экспонат года 2017”, под председательством начальника управления культуры Чурапчинскогого улуса Попова Д.Д., в составе Пинигиной В.Д.(рук.”Ай”народной студии), Охлопкова И.С.(ст.науч.сотр.музея «Дружба»), Ксенофонтов С.И.(методист по музеям Усть Алданского упр.культ.), Филипповой М.Е.(сотр.Чурапчинского музея) подведены итоги:

❇ ГРАН-ПРИ- Мигалкина Зоя Васильевна директор  Усть-Алданского литературного музей-комплекса им. Кулантая с представленным экспонатом – “Алампа олоппоһо”

❇ ЛАУРЕАТ I- Чичигинарова Марфа Владимировна зав.филиалом        «Хатылынский музей переселенцев» с трогательным рассказом о вещи и судьбе участницы насильственного переселения в годы ВОВ Терютиной Дарии Михайловны

❇ ЛАУРЕАТ II- Божедонова Мария Петровна руководитель музея истории и культуры Диринского наслега с экспонатом     – старинные настенные часы «Густав Беккер»

❇ЛАУРЕАТ III- Борисова Анна Сергеевна – научный сотрудник Черкехского историко-мемориального музея «Якутская политссылка» с экспонатом -Первый якутский букварь.

Присуждены номинации:

1. «Исторический экспонат»- Окоемов Павел Павлович сотрудник МКУ “Борогонский  музей  истории  улуса”с экспонатом именное  седло  Борогонского  головы  Окоемова  П.Н.(1884)
2. «История рукописи»- Егорова Екатерина Иннокентьевна сотрудник музея «Педагогической Славы» с материалом Папка-скоросшиватель
3. «Интересный экспонат»- Собакина Светлана Николаевна заведующая муниципальным музеем им.Луки Турнина Тыарасинского наслега с экспонатом Короб писательницы Веры Давыдовой
4. «Старинный экспонат»- Колодезникова Ефросинья Константиновна главный хранитель фонда МКУ «Тандинский историко-архитектурный музей им.И.П.Готовцева» с экспонатом Святое Евангелие
5. «Этнографический экспонат»- Макарова Прасковья Титовна руководитель музея истории школы имени Р. А. Бурнашова Табагинский СОШ привезла приблизительный схематический план колхозов с указанием их границы. Составитель Афанасий Семенович Порядин, 1935 год, март с дополняющим экспонатом: макет якутской усадьбы времен коллективизации. Автор: народный мастер художественных промыслов РС (Я) Макаров Николай Николаевич.
6. «Лучший фотоматериал»- Аргунов Гаврил Иннокентьевич- научный сотрудник МКУ «Тандинский историко-архитектурный музей им.И.П.Готовцева» с представленной групповой фотографией знаменитого костореза Петрова П.Н., Петрова З.П. и Андросова П.Ф.
7. «Юный краевед» -Заболоцкая Сайаана уч.2.кл.ЧСОШ №1 им «С.А.Н» представившая Чурапчинский музей истории и этнографии им.А.А.Саввина с экспонатом «Бурдук тардар таас» (дар музею от семьи Карсанаевых)
8. «Лучшая коллекция»- Канаева Анна Николаевна представившая хомус из частной  коллекции с рассказом «Хомус сэһэнэ-1944»

В конце мероприятия за Круглым столом, было принято единогласное решение о проведении следующего конкурса в стенах музея победителя – Усть-Алданского литературного музея-комплекса им. Кулантая  в с.Борогонцы. Прошедший конкурс показал и еще раз доказал,  что в музеях работают люди по призванию, с душой и со знанием дела. Желаем  всем музейным работникам успехов в своей деятельности, взаимопонимания и плодотворного сотрудничества со своими коллегами.

Олунньу 2 күнүгэр улуус дьаһалтатын аактабай саалатыгар Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээнэ, СР “Хотугу сулус”, “Албан аат” III – с истиэпэннээх орденнар кавалердара, Саха АССР үтүөлээх учуутала, Былатыан Ойуунускай аатынан СР государственнай бириэмийэтин лауреата, Чурапчы улууһун, Чурапчы, Болугур нэһилиэктэрин бочуоттаах гражданина И.М.Павловы кыттаа История сылын саҕалааһынын чэрчитинэн көрсүһүү буолла. Көрсүһүүгэ улуус дьаһалтатын салайааччылара, кыраайы үөрэтээччилэр, улуус музейдарын, библиотекаларын үлэһиттэрэ, история учууталлара үөрэхтээһин управлениетын специалистара кыттыыны ыллылар.Чурапчытааҕы музей директора Ю.Толстоухов ааспыт Музей сылын сүрүн хамсааһыннарын, туох үлэ барбытын сиһилии кэпсээтэ.

Улуустааҕы үөрэх управлениетын начальнигын солбуйааччы Е.Егорова саҥа История сылын концепциятын ис барылын толору билиһиннэрдэ, История сыла ааспыт Музей сылын салҕыыр ситимнээҕин эттэ, сиһилии ырытан кэпсээтэ. Үөрэх управлениета История сылын сүрүннээччинэн ананан концепцияҕа хас да хайысханан сыал-сорук туруоруллан сыл устата киэҥ далааһыннаах үлэ ыытыллыахтааҕын туһунан иһитиннэрдэ.
Иван Михайлович иһитиннэриилэри болҕойон истэн кэккэ боппуруостары, сүбэлэри – амалары биэрдэ, элбэҕи кэпсээтэ, улуус историятын түҥ былыргыттан хасыһан, чинчийэн үөрэтиҥ диэн тус санаатын эттэ. Ытык кырдьаҕас: “Историяҕа сыһыаннаах хайа баҕар мунаарар боппуруостаах буоллаххытына ыйыталаһар буолуҥ, төһө билэрбинэн, тута да буолбатар эппиэттиэм”- диэн этиинэн кэпсээнин түмүктээтэ. Көрсүһүүгэ мустубуттар Иван Михайловичка бары үтүөнү баҕаран туран, махталларын этэн тарҕастылар.

Тохсунньу 30 күнүгэр Чурапчытааҕы музейга улууспут биир биллэр ууһа В.Попов көҕүлээһининэн Саха ох саатын тула кэпсэттии буолла. Кэпсэтиигэ музей үлэһиттэрэ, уустар В.Барашков, П.Попов, С.Федоров уонна Чурапчытааҕы оҕо спортивнай оскуолатын ох саанан ытыы тренерэ, СССР спордун маастара С.Майоров кыттыыны ыллылар.

Музей директора Ю.Толстоухов бу соторутааҕыта Дьокуускай куоракка Ил Түмэн государственнай Мунньаҕын кыра саалатыгар буолбут «Саха ох саата» диэн темалаах төгүрүк остуолга кыттан кэлбитин онно көрбүтүн-истибитин сырдатта уонна онтон аҕалбыт Саха ох саатын туһунан тарҕатыллар матырыйаалларыттан уустарга түҥэттэ.Уопуттаах, идэтийбит тренер С.Майоров аныгы спортивнай ох саа 3 көрүҥүн аҕалан уустарга көрдөрдө, билиҥҥи ох саа ирдэбиллэрин билиһиннэрдэ.
Саха ох саатын оҥоһуутун былыргы ньымаларын киэҥник ырытыы, сүбэлэһии буолла. Уустар музей үлэһиттэригэр эбии туһааннаах литератураны, онно сыһыаннаах матырыйааллары буларга көмө буолан бииргэ үлэлэһэргэ этии киллэрдилэр.

Саҥа үүммүт сылга «Нэһилиэк историята (сайдыыта) музей экспонаттарыгар» диэн бырайыагынан үлэ салҕанан барар, ол чэрчитинэн биһиги музейбытыгар тохсунньу 18 күнүттэн Одьулуун нэһилиэгин быыстапката аһыллан үлэлии турар.
Одьулуун нэһилиэгэ ураты баай историялаах, уһулуччулаах учуонай, үтүө үлэһит, үөрэхтээх, талааннаах дьонунан киэҥник биллэр. Олортон биирдэстэрэ саха норуотун былыргытын хасыһан, дьаныһан үөрэппит киһинэн Дмитрий Иванович Дьячковскай – Сэһэн Боло буолар.Кини киэҥ хабааннаах үлэлэрэ историческай, этнографическай наука сайдарыгар, тылынан уус-уран литература үөрэтиллэригэр,сиэр – туом,сахалыы өй санаа чочулларыгар тирэх буолбуттара.
Күн бүгүн Одьулуун биир саамай актыыбынай позициялаах, таһаарыылаах үлэлээх –хамнастаах нэһилиэк быһыытынан сыаналанар. Улууска 2016 Музей сылын түмүктэринэн «За развитие музейного дела в наслеге” диэн анаал аат хаһаайыттара буолбуттара. Ол курдук Одьулуун нэһилиэгин историятын музейа, оскуола иһинэн Сэһэн Боло аатынан историко – краеведческай музей, техникум историятын музейа, ону таһынан сэрии ветерана, СӨ культуратын үтүөлээх үлэһитин, Чурапчы улууһун бочуоттаах гражданинын М.П.Ефимов Этно-педагогическай музей – дьиэтэ, норуот маастара Аржакова М.А. туостан оҥоһуктарын, аттарыы ииһин, ат симэхтэрин уо.д.а көрдөрөр балаҕана, норуот маастардара Степановтар дьиэ кэргэн араас былыргы малы –салы,сахалыы ииһи, оҥоһуктары быыстапкалыыр балаҕаннара, норуот маастара Никонова Елена Егоровна бэйэтин дьиэтигэр араас уран оҥоһуктарын,өр сылларга муспут фарфоровай статуэткаларын коллекциятын көрдөрөр муннуга сэҥээрээччилэргэ мэлдьи аһаҕастар.
Улууска История сыла, Чурапчы нэһилиэгэр Патриотизм сыла биллэриллибиттэринэн тус бэйэҕит толкуйданан, күннээҕи түбүктэн аралдьыйан, төрөөбүт төрүт түөлбэҕит туһунан элбэҕи билэ – көрө, үөрэтэ сатааҥ!