Архив рубрики: Новости

Үтүө санаа үрдүккэ сирдиирэ

Балаҕан ыйын 19 күнэ –Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмигэр Хоту оройуоннарга балык булдугар күүс өттүнэн көһөрүүгэ баран өлбүт Чурапчы дьонун кэриэстиир күн. Бу күн А.А.Саввин аатынан Чурапчытааҕы история уонна этнография музейыгар бэрт дьоһун быыстапка арылынна. «Үтүө санаа үрдүккэ сирдиирэ» диэн Сэбиэскэй партийнай салайааччы, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ тыатын хаһаайыстыбатын, судаарыстыбаннай сулууспатын, телевидение уонна радио туйгуннара, Чурапчы уонна Булуҥ улуустарын, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Доллу нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо Агафия Семеновна Птицына олоҕун кэпсиир быыстапка үгүс киһини түмтэ.

Быыстапкаҕа Агафия Семеновна тус бэйэтэ тутта сылдьыбыт маллара, наҕараадалара уонна кинигэлэрэ, араас докумуоннара, рукописьтара турдулар. Бу тэрээһини көҕүлээччинэн кини бииргэ төрөөбүттэрэ буолаллар. Быыстапка аһыллыытыгар бииргэ төрөөбүттэрэ: Птицына Татьяна Семеновна – партийнай, государственнай сулууспа бэтэрээнэ, сурдьа Птицын Петр Семенович – саппааска олорор милииссийэ подполковнига, Ис дьыала министерствотын бэтэрээнэ кэргэнинээн Лена Прокопьевналыын – налоговай сулууспа бэтэрээнэ, СӨ үтүөлээх экономиһа, балта Константинова Екатерина Семеновна – СӨ тыатын хаһаайыстыбатын туйгуна, оскуолаҕа бииргэ үөрэммит доҕоро Слепцов Дмитрий Дмитриевич – Мэҥэ Хаҥалас улууһун Доллу нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо кыттыыны ыллылар. Ону тэҥэ Чурапчы улууһун депутаттарын Сэбиэтин председателэ Захаров Афанасий Афанасьевич, СӨ Ил Түмэн государственнай Мунньаҕын депутата Пинигин Павел Павлович, Чурапчы нэһилиэгин баһылыга Сивцев Владимир Дмитриевич, өр сылларга бииргэ үлэлээбит коллегата, Хайахсыт нэһилиэгин баһылыга Тарасов Тарас Лукич, улуус ветераннара, Хоту көһөрүллүү кыттыылаахтара кыттыыны ыллылар.

Агафия Семеновна 1984 сылтан 1991 сылга диэри ССКП Чурапчытааҕы райкомун секретарынан үлэлээбитэ, «Чурапчы алдьархайынан” ааттаммыт Хоту көһөрүллүү сабыылаах дьыалатын арыйааччы уонна үйэтитээччи дьонтон биирдэстэрэ буолар. Оччолорго кини үлэлиир сылларыгар олох укулаата уларыйар, араас уустуктардаах кэмнэр этилэр. Бу кэмҥэ өр сылларга санаа аалыыта буола сылдьыбыт, ыар сүтүктээх Хоту көһөрүллүү дьыалата сабыылаах этэ. Ол туһунан кэпсэтэр да табыллыбат этэ. Бу ыарахан уонна уустук боппуруоһу сүрүннээһиҥҥэ уонна үлэни сөптөөх хайысханан ыытарга ылсыбыт, хорсун уонна үтүө санаатынан үрдүгү ситиспит Агафия Семеновна Птицына буолар. Ол түмүгэр 213 №дээх 1942 сыл атырдьах ыйын 11 күнүнээҕи Обком бюрота таһаарбыт Чурапчы оройуонун 41 колхоһун Кэбээйи, Эдьигээн, Булун оройуоннарыгар көһөрөр туһунан уодаһыннаах уураах 1991 сыл тохсунньу ый 29 күнүгэр көтүллэрин ситиһиллибитэ.

Мантан салҕыы Агафия Семеновна өссө да үгүс үлэни үйэтитиигэ ыыппыта. Чурапчыны кытары сибээһин быспакка ханнык баҕарар көрсүһүүлэргэ, үөрүү, кутурҕан да күннэригэр өрүү бииргэ буолара, сүбэлиирэ-амалыыра. Саха сирин тыйыс тымныытыгар сэрии кэмигэр үүрүллэн кэлэн, Чурапчы көһөрүллүүлээхтэрин кытары балыктааһыҥҥа сылдьыбыт литовецтары уонна кинилэр сыдьааннарын кытары сибээһи олохтообута. Ити курдук, олохторун биир саамай ыарахан кэмнэригэр, бэйэ-бэйэлэригэр өйөбүл буолбут табаарыстары булуһуннарбыта, эдэр көлүөнэ ыччат умнубаттарыгар, билсэ туралларыгар олук уурбута.

Быыстапка аһыллыытыгар Агафия Семеновна тус бэйэтэ тутта сылдьыбыт малларыттан Хатылытааҕы Көһөрүллүү музейыгар бэлэхтиирин туһунан балта Татьяна Семеновна эттэ. Тэрээһиҥҥэ кэлбит дьон кини туһунан истиҥ иһирэх ахтыылары оҥордулар, Чурапчы дьоно-сэргэтэ бу улахан салайааччыга, кэрэ киһиэхэ махтаналларын, киниэхэ сүгүрүйэллэрин туһунан долгуйан туран эттилэр.

Агафия Семеновна «Чурапчы алдьархайа» диэн бэйэтэ салайан таһааттарбыт көһөрүллүү туһунан бастакы кинигэтин аан тылыгар суруйбут ахтыытынан видео

Чурапчы улууһун колхозтаахтарын 1942-44 сылларга Хоту көһөрүүнү 1991 сыллаахха диэри сыыһа дьаһалынан күүс өттүнэн көһөрбүттэрэ диир табыллыбат этэ. Бу ыарахан уонна уустук боппуруоһу сүрүннээһиҥҥэ уонна үлэни сөптөөх хайысханан ыытарга ылсыбыт, хорсун уонна үтүө санаатынан үрдүгү ситиспит ССКП Чурапчытааҕы райкомун секретарынан 1984 сылтан 1911 сылга диэри таһаарылаахтык үлэлээбит Агафия Семеновна Птицына буолар. Ол курдук, кырдьыгы таһаарарга уонна үйэтитиигэ кимнээх, хайдах үлэлээбиттэрин туһунан Агафия Семеновна «Чурапчы алдьархайа» диэн бэйэтэ салайан таһааттарбыт көһөрүллүү туһунан бастакы кинигэтин аан тылыгар суруйбут ахтыытынан видео.

#Дьоһунбэлэх

Төһө да Чурапчы алдьархайын өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 1991 сыллаахха биирдэ сыыһа дьаһалынан, күүс өттүнэн көһөрүүнэн билиммиттэрин иһин, кэнники сылларга көһөрүллүү историятын үйэтитии сыллата бара турар. Ол үтүө соругу ылынан, сылаас илиитинэн, сырдык сүрэҕинэн үйэтитиигэ кыттыспыт норуот маастара Григорьева-Баишева Татьяна Никитична быысапка курдук сыралаах технологиянан оҥорбут “Кутурҕан” диэн хартыынатын Көһөрүллүү 80 сылыгар дьоһун бэлэх оҥордулар Баишевтар дьиэ кэргэн.
Инникитин даҕаны үйэтитии курдук сырдык дьыалаҕа кыттыһан, дьон-сэргэ туһугар сырдык санааҕытынан холобур буола туруҥ.

Баҕарабыт Эһиэхэ өрүү сөҕүрээбэт эрчими, саха тиит маһыныы чиргэл доруобуйаны, ыра санааҕытынан кынаттанан дьоллоох-соргулаах олохтоноргутугар!

Муниципальнай түмэллэри техническэй өттүнэн хааччыйыыга субсидия

Өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн муниципальнай түмэллэри техническэй өттүнэн хааччыйыыга субсидия көрүллэн, былааннаах үлэ баран, Хатылытааҕы көһөрүллүү түмэлигэр интерактивнай панель ыллыбыт

«Яндекс.Дзен» платформа журналистара ыалдьыттаатылар

🟡🟡🟡🟡🟡🟡🟡🟡🟡🟡🟡🟡
Москваттан «Яндекс.Дзен» платформа журналистара от ыйын 3 күнүгэр А.А.Саввин аатынан Чурапчытааҕы история уонна этнография, Д.П.Коркин аатынан спортка албан аат музейдарыгар сырыттылар, онтон Арыылаахха Хотугу Чэлгиэрийэҕэ баар руна суруктаах ампаары көрдүлэр. Кинилэр Саха сиригэр путеводитель оҥоро сылдьаллар.

🟡 Яндекс. Дзен – это платформа для создания и просмотра контента. «Дзен» формирует ленту публикаций, автоматически подстраиваясь под интересы пользователя. Подбор публикаций осуществляется на основе анализа истории посещенных страниц, указанных пользователем предпочтений, и других факторов.

#ДЬОҺУНБЭЛЭХ

⭕️ От ыйын 3 күнүгэр Степан Кузьмич Макаров оҕолоро аҕаларын наҕараадаларын (Аҕа дойду сэриитин II истиэпэннээх уордьана, үбүлүөйүнэй мэтээллэр) музейга бэлэх ууннулар.

🔴 Макаров Степан Кузьмич (05.08.1917 — 12.06.1969) — РСФСР уонна Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала, Чурапчы улууhун бастакы бочуоттаах гражданина, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа. Олоххо ураты дьулуурун иhин Саха Маресьевынан ааттаммыта.

Чурапчинский музей истории и этнографии им. А.А.Саввина получил субсидию в размере 1 230 000 рублей

В Год культурного наследия народов России 10 муниципальных музеев Республики Саха (Якутия) за счет средств республиканского бюджета направлены субсидии на приобретение оборудования для экспозиционно-выставочной деятельности, сохранности и хранения музейных предметов, а также оборудования для автоматизации билетной системы, системы учета музейных предметов.

Туймаада ыһыаҕа

Бэс ыйын 25-26 күннэригэр Туймаада хочотун киэҥ туонатыгар ытык ыһыах ыһылынна. Быйылгы ыһыах Саха АССР 100 сылыгар, Дьокуускай куорат төрүттэммитэ 390 сылыгар, Арассыыйаҕа биллэриллибит Норуоттар култуурунай нэһилиэстибэлэрин сылыгар ананна. Чурапчы улууһун түһүлгэтигэр “Саргыны салайсыбыт үтүө дьоммут” выставкабыт турда.

🌿Сиһилии Николай Боякинов видеотыгар көрүҥ